30 Kasım 1990:
Büyük madenci yürüyüşünü başlatan grev
30 Kasım 1990 tarihinde Genel Maden İş Sendikası’nda (GMİS) örgütlü olan maden işçileri 2,5 milyon lira maaş ve 85 bin lira yevmiye talebiyle greve çıktılar. Grevin merkezi Zonguldak olsa da, çevre illerden madenciler de greve katıldılar. Zonguldak, ocak ayının başına dek bir grev kenti olacak ve hükümete karşı verilen mücadelenin üssü rolünü oynayacaktı. Maden işçilerinin öncülüğünde, madenci aileleri, kent esnafı, öğrenciler ve aydınlar da grevin arkasında, grevin kazanması için hizaya girecekti.
Grevci maden işçilerinin taleplerine karşılık olarak, ANAP (Anavatan Partisi) hükümetinin önerisi 1,2 milyon lira maaş ve 64 bin lira yevmiyeydi. 1989 bahar yerel seçimlerinde, uyguladığı emek düşmanı politikalar nedeniyle hezimete uğramış olan Özal, madenlerin kamu kontrolü altında kaldıkça kâr edemediklerini, bu nedenle madenlerin devletin elinden çıkarılması gerektiğini iddia ediyor; madenlerdeki üretimi bilerek düşürecek politikalar uygulayarak hatalı ve yalancı bilançolar açıklıyor ve böylece IMF ile Dünya Bankası’nın dayattığı özelleştirme paketlerini hayata geçirmeye çalışıyordu. Özal, maden işçilerinin talepleri söz konusu olduğunda şöyle konuşuyordu:
“Zonguldak kömür havzasında işçiye verilen ücret, sattığınız kömürün bedelini karşılamıyor… Zararı 500-600 milyarı buluyorsa yarın yüzde 60 zam verdiğiniz zaman bu açık, bu zarar 1 trilyonun üstüne çıkar. Kim ödeyecek bu parayı. Üretim olmayan yere haddinden fazla para verirseniz enflasyonu körüklersiniz.”
